ΒΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Η βία και ο εκφοβισμός, υπήρχαν πάντοτε ως κοινωνικά φαινόμενα ,σε κάθε εποχή, σε κάθε ιστορική και χρονική περίοδο. Η χρήση του Διαδικτύου με σκοπό τη διάδοση ρατσιστικής, αντισημιτικής και ξενοφοβικής προπαγάνδας αυξάνεται σε όλο τον κόσμο. Οι στόχοι του μίσους μπορεί να ποικίλουν από τόπο σε τόπο, αλλά καμία χώρα δεν έχει ανοσία στο πρόβλημα και συχνά τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα αφού η διαχείριση ορισμένων ιστοσελίδων γίνεται από πολλές χώρες. Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια .Τα τελευταία χρόνια με την εξέλιξη του διαδικτύου έχουν διαπιστωθεί πολλά εγκλήματα μέσω αυτού του μέσου επικοινωνίας. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής, η οποία ασχολείται με την ηλεκτρονική εγκληματικότητα, με τα εγκλήματα που διαπράττονται μέσω διαδικτύου, όπως βία, εκφοβισμοί, απειλές, εκβιασμοί, προτροπή σε αυτοκτονίες, διακίνηση υλικού παιδικής πορνογραφίας κ.ά
Μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια το διαδίκτυο από ένα μέσο μεταφοράς πληροφοριών μεταξύ επιστημόνων και μυστικών υπηρεσιών μεταμορφώθηκε σε ένα από τα πιο λαϊκά και πολυχρησιμοποιημένα μέσα επικοινωνίας. Έφερε πολλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Κατάφερε να παρεισφρήσει και να αλλάξει τα δεδομένα στον τρόπο οργάνωσης της εργασίας μας, την επικοινωνία με γνωστούς και φίλους, την διασκέδαση και, φυσικά, την ενημέρωση. Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη αλλαγή στο ανθρώπινο περιβάλλον και ιδιαίτερα στον τρόπο επικοινωνίας (π.χ. ανακάλυψη τυπογραφίας, τηλέγραφος, τηλέφωνο κτλ), έτσι και εδώ η συμπεριφορά μας δεν έμεινε ανεπηρέαστη. Όπως ήταν φυσικό το διαδίκτυο έγινε μια νέα δίοδος διοχέτευσης των συναισθημάτων και των σκέψεών μας. Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η κατηγορία βολών θεωρείται η πλέον βίαια κατηγορία παιχνιδιών και έχει κατακριθεί ιδιαίτερα για τα κακά πρότυπα και τις αρνητικές επιδράσεις που πιθανότατα να έχει, ειδικά σε νεαρά άτομα. Βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή. Για το λόγο αυτό, συμβουλευόμαστε πάντα τη σήμανση του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information - PEGI).
Εθισμός στο Διαδίκτυο μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα.
Η διαδικτυακή βία μπορεί να λάβει δραματικές διαστάσεις γιατί ασκείται στην εικονική σφαίρα άρα σε οποιαδήποτε μέρος, όπου υπάρχει κάποιος υπολογιστής ή κινητό και σε οποιαδήποτε ώρα. Ο θύτης μπορεί να φερθεί πιο σκληρά σε σύγκριση με την άσκηση λεκτικής βίας στη φυσική σφαίρα, μιας και αισθάνεται την ασφάλεια της ανωνυμίας και της απόστασης, ενώ δεν επηρεάζεται από την αντίδραση του θύματος. Παράλληλα οι «θεατές» είναι πολύ περισσότεροι από τους θεατές ενός ανάλογου περιστατικού βίας, λόγου χάρη στην αυλή του σχολείου ή στο δρόμο.
Το ζητούμενο είναι τα παιδιά να είναι υπεύθυνοι χρήστες, να φυλάσσονται από τους κινδύνους και να μπορούν να διαχειριστούν τα δύσκολα περιστατικά.
Βοηθήστε το παιδί σας να προστατευτεί
Αν ένα παιδί πέσει θύμα cyberbullying είναι σημαντικό να νιώθει ότι έχει τη δύναμη να διαχειριστεί μόνο του το πρόβλημα. Για να το βοηθήσετε, διδάξτε του να χειρίζεται μια τέτοια κατάσταση ακολουθώντας 6 βήματα.
1.Να μπλοκάρει ή να διαγράψει το άτομο που εμπλέκεται στο cyberbullying. Αν ο θύτης χρησιμοποιεί τα μηνύματα σε κινητό τηλέφωνο, ζητήστε την παρακολούθηση από τον πάροχο επικοινωνίας, ενώ αν είναι ανάγκη αλλάξτε το νούμερο του τηλεφώνου του.
2.Να κρατά στοιχεία της διαδικτυακής βίας, είτε διατηρώντας αρχεία στον υπολογιστή είτε εκτυπώνοντας φωτογραφίες ή κείμενα.
3.Καλό είναι να μοιραστεί το συμβάν με κάποιον κοντινό φίλο, συγγενή, δάσκαλο για να μην νιώθει μοναξιά.
4.Να αναφέρει στον webadministrator της σελίδας το περιστατικό διαδικτυακής βίας καθώς αυτός μπορεί να απομακρύνει το προσβλητικό περιεχόμενο ή να ορίσει επιπτώσεις (π.χ. διαγραφή) του θύτη. Αν έχουν υπάρξει απειλές μπορεί να τις αναφέρει στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος.
5.Να αγνοήσει το περιστατικό και μην απαντήσει με θυμό ή με ανάλογο ύφος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να του ζητήσει να σταματήσει.
6.Να διαγράψει τα μηνύματα ή τις φωτογραφίες με προσβλητικό περιεχόμενο (αφού τα έχει αποθηκεύσει) και να μην τα προωθήσει σε άλλους.
Κωνσταντίνα Σ.
Μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια το διαδίκτυο από ένα μέσο μεταφοράς πληροφοριών μεταξύ επιστημόνων και μυστικών υπηρεσιών μεταμορφώθηκε σε ένα από τα πιο λαϊκά και πολυχρησιμοποιημένα μέσα επικοινωνίας. Έφερε πολλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Κατάφερε να παρεισφρήσει και να αλλάξει τα δεδομένα στον τρόπο οργάνωσης της εργασίας μας, την επικοινωνία με γνωστούς και φίλους, την διασκέδαση και, φυσικά, την ενημέρωση. Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη αλλαγή στο ανθρώπινο περιβάλλον και ιδιαίτερα στον τρόπο επικοινωνίας (π.χ. ανακάλυψη τυπογραφίας, τηλέγραφος, τηλέφωνο κτλ), έτσι και εδώ η συμπεριφορά μας δεν έμεινε ανεπηρέαστη. Όπως ήταν φυσικό το διαδίκτυο έγινε μια νέα δίοδος διοχέτευσης των συναισθημάτων και των σκέψεών μας. Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η κατηγορία βολών θεωρείται η πλέον βίαια κατηγορία παιχνιδιών και έχει κατακριθεί ιδιαίτερα για τα κακά πρότυπα και τις αρνητικές επιδράσεις που πιθανότατα να έχει, ειδικά σε νεαρά άτομα. Βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή. Για το λόγο αυτό, συμβουλευόμαστε πάντα τη σήμανση του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information - PEGI).
Εθισμός στο Διαδίκτυο μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα.
Η διαδικτυακή βία μπορεί να λάβει δραματικές διαστάσεις γιατί ασκείται στην εικονική σφαίρα άρα σε οποιαδήποτε μέρος, όπου υπάρχει κάποιος υπολογιστής ή κινητό και σε οποιαδήποτε ώρα. Ο θύτης μπορεί να φερθεί πιο σκληρά σε σύγκριση με την άσκηση λεκτικής βίας στη φυσική σφαίρα, μιας και αισθάνεται την ασφάλεια της ανωνυμίας και της απόστασης, ενώ δεν επηρεάζεται από την αντίδραση του θύματος. Παράλληλα οι «θεατές» είναι πολύ περισσότεροι από τους θεατές ενός ανάλογου περιστατικού βίας, λόγου χάρη στην αυλή του σχολείου ή στο δρόμο.
Το ζητούμενο είναι τα παιδιά να είναι υπεύθυνοι χρήστες, να φυλάσσονται από τους κινδύνους και να μπορούν να διαχειριστούν τα δύσκολα περιστατικά.
Βοηθήστε το παιδί σας να προστατευτεί
- Συζητήστε με το παιδί σας για το τι είναι η βία μέσω του διαδικτύου, ποιες μορφές λαμβάνει, τι επιπτώσεις έχει και γιατί είναι καλύτερο να μην ανταποκριθεί κανείς σε ένα μήνυμα μέσω του οποίου ασκείται βία.
- Στην συνέχεια, φτιάξτε μια λίστα με υποθετικές περιπτώσεις και ζητήστε του να σας πει ποιο περιστατικό νομίζει πως είναι ή δεν είναι περίπτωση διαδικτυακής βίας. Κατόπιν, ζητήστε του να σας πει τι θα έκανε σε κάθε μια από τις περιπτώσεις αυτές.
- Συζητήστε για τους διαδικτυακούς του φίλους, τις λίστες με email που διατηρεί και σε ποιον δίνει τις διαδικτυακές του διευθύνσεις. Εξηγήστε του ότι η προσθήκη ενός «φίλου» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που στην πραγματικότητα δεν τον γνωρίζει, του δίνει τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση σε προσωπικά στοιχεία και πληροφορίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για οτιδήποτε, ακόμα και άσκηση βίας.
- Συμβουλέψτε το να μην δέχεται αιτήματα φιλίας από άτομα που δεν γνωρίζει καλά και, αν υπάρχουν άτομα από το στενό του περιβάλλον που δεν εμπιστεύεται απόλυτα, να τα βάζει σε λίστες ώστε να έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο προφίλ του (το οποίο εννοείται πως θα πρέπει να είναι κλειστό).
- Τονίστε πως δεν πρέπει να δίνει τους προσωπικούς κωδικούς των mail ή των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης σε φίλους.
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σκέφτεται πριν κάνει κάποια ανάρτηση. Κάποια προσωπική φωτογραφία ή βίντεο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τρίτους, να προκαλέσει αρνητικά ή προσβλητικά σχόλια και να παραμείνει στο διαδίκτυο πολύ περισσότερο χρόνο από όσο πραγματικά επιθυμεί ο αρχικός κάτοχος.
- Τέλος, ζητήστε του να απευθυνθεί σε εσάς για βοήθεια εάν υποψιαστεί πως πέφτει θύμα διαδικτυακής βίας, ακόμα και για κάτι που δεν θα ήθελε να μάθετε. Πρέπει να γνωρίζει πως το αγαπάτε και το εμπιστεύεστε και πως κανένα του «παράπτωμα» δεν θα πρέπει να το κρατήσει από το να μιλήσει σε εσάς. Δώστε του να καταλάβει πως το θέμα είναι σοβαρό και πως κατά το παρελθόν περιστατικά cyberbullying έχουν οδηγήσει ακόμα και σε αυτοκτονίες.
Αν ένα παιδί πέσει θύμα cyberbullying είναι σημαντικό να νιώθει ότι έχει τη δύναμη να διαχειριστεί μόνο του το πρόβλημα. Για να το βοηθήσετε, διδάξτε του να χειρίζεται μια τέτοια κατάσταση ακολουθώντας 6 βήματα.
1.Να μπλοκάρει ή να διαγράψει το άτομο που εμπλέκεται στο cyberbullying. Αν ο θύτης χρησιμοποιεί τα μηνύματα σε κινητό τηλέφωνο, ζητήστε την παρακολούθηση από τον πάροχο επικοινωνίας, ενώ αν είναι ανάγκη αλλάξτε το νούμερο του τηλεφώνου του.
2.Να κρατά στοιχεία της διαδικτυακής βίας, είτε διατηρώντας αρχεία στον υπολογιστή είτε εκτυπώνοντας φωτογραφίες ή κείμενα.
3.Καλό είναι να μοιραστεί το συμβάν με κάποιον κοντινό φίλο, συγγενή, δάσκαλο για να μην νιώθει μοναξιά.
4.Να αναφέρει στον webadministrator της σελίδας το περιστατικό διαδικτυακής βίας καθώς αυτός μπορεί να απομακρύνει το προσβλητικό περιεχόμενο ή να ορίσει επιπτώσεις (π.χ. διαγραφή) του θύτη. Αν έχουν υπάρξει απειλές μπορεί να τις αναφέρει στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος.
5.Να αγνοήσει το περιστατικό και μην απαντήσει με θυμό ή με ανάλογο ύφος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να του ζητήσει να σταματήσει.
6.Να διαγράψει τα μηνύματα ή τις φωτογραφίες με προσβλητικό περιεχόμενο (αφού τα έχει αποθηκεύσει) και να μην τα προωθήσει σε άλλους.
Κωνσταντίνα Σ.